Spis powszechny

Spis powszechny jest cyklicznym wydarzeniem, które nie jest obce obywatelom Polski i Europy. Przeprowadzany co ok. 10 lat zapewnia zbieranie zmieniających się danych i ich późniejszą analizę. Wyniki otrzymane w trakcie spisu stają się kluczowym elementem przy tworzeniu nowego planu polityki społecznej i gospodarczej. Na jakie pytania musimy odpowiedzieć? Czy można zrezygnować z wypełnienia formularza lub poszczególnych pytań? Przed przystąpieniem do Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań warto zapoznać się z kilkoma informacjami.

Spis powszechny

1. Spis powszechny jest obowiązkowy

Uczestnictwo w NSP jest obowiązkowe na podstawie ustawy z dnia 9 sierpnia 2019 r. Spisem objęte są wszystkie osoby fizyczne, przebywające czasowo lub stale na terenie Polski oraz Polacy przebywający na emigracji. 

Warto poświęcić 15-20 minut na wypełnienie formularza, ponieważ za uchylenie się od obowiązku lub podawanie nieprawdziwych informacji może grozić kara ograniczenia wolności, pozbawienia wolności do lat 2 lub nawet do 5 tys. zł grzywny. Mówi o tym ustawa o statystyce publicznej.

2. Preferowaną formą jest samospis internetowy

W związku z obecną sytuacją epidemiczną w kraju i na świecie proces pozyskiwania danych przeprowadzany jest za pomocą technologii informatycznych i telekomunikacyjnych. Istnieje kilka sposobów umożliwiających prawidłowe spisanie się. 

Pierwszym, zdecydowanie najbardziej preferowanym, jest samospis internetowy, polegający na wypełnieniu formularza poprzez dedykowaną stronę GUS spis.gov.pl.

W przypadku braku możliwości samodzielnego uzupełnienia, np. przez zły stan zdrowia, wiek czy niepełnosprawność, udostępnione zostały dodatkowe dwa narzędzia. 

Osoby, zmagające się z utrudnieniami, mogą skorzystać z opcji wywiadu bezpośredniego (przeprowadzonego przez rachmistrza spisowego, rejestrującego odpowiedzi na urządzeniu mobilnym). Drugą z metod jest wywiad telefoniczny wspierany programem komputerowym (tzw. CATI). Więcej na temat tych metod zbierania informacji można znaleźć np. na blogu o badaniach opinii społecznej czy też wyszukując informacje na stronie Wikipedii.

3. Dane są chronione

Udostępniając wrażliwe dane, warto wiedzieć, w czyje ręce trafią i jak będą wykorzystywane. W przypadku Narodowego Spisu Powszechnego odpowiedzialnością za prawidłową organizację spisu i opublikowanie wyników obciążony jest Prezes Głównego Urzędu Statystycznego. Rzeczniczka GUS zapewnia, że wrażliwe dane podawane w czasie spisu są bezpieczne i chroni je tajemnica statystyczna, określona w ustawie o statystyce publicznej. 

4. Nie musisz odpowiadać na wszystkie pytania

W niektórych przypadkach do wyboru dostępna jest odpowiedź „Nie chcę odpowiadać na to pytanie”. Dotyczy to pytań:

  • Do jakiego wyznania religijnego Pan/Pani należy?;
  • Czy pozostaje Pan/Pani w niesformalizowanym związku z inną osobą?;
  • Pytań dotyczących szczegółów stanu zdrowia.

Podsumowując, sposób w jaki przeprowadzany jest spis może być dla wielu osób zaskoczeniem. Jednakże sam spis jest legalny i uporządkowany prawnie, ma on służyć osiągnięciu określonego celu, dla którego zbierane informacje są niezbędne. Należy mieć na uwadze także, że pytania w większości wkraczają do strefy prywatnej, a przede wszystkim są bardzo szczegółowe, co może być sprawą kłopotliwą dla niektórych osób. Jednocześnie jak zostało to wcześniej wspomniane – dane są anonimowe, a za składanie fałszywych odpowiedzi grożą prawne konsekwencje.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here